De uitdagingen:

• Maak een partnerschap van docenten ouders en tieners,
zet de eerste stap en geniet van de ontwikkeling van de tieners!

• Zet politieke druk op de overheid om ruimte te maken voor ontwikkeling van tieners.Creëer een aangepaste opleiding voor begeleiders van tieneronderwijs.

5.1 Start een nieuwe tienerschool.

Wat kunnen de doelen zijn van een tienerschool?
De eerste twee doelen worden gedeeld door alle tienerscholen in Nederland..
1. Doorgaande lijn tussen primair en voortgezet onderwijs.
2. Uitstel van selectie van tieners op onderwijsniveau, bevorderen kansengelijkheid.
3. Afstemming van het onderwijs op het tempo, het talent en andere specifieke behoeften van de tieners.
4. Onderwijsinnovatie: meer uitdaging, meer initiatief.
5. Persoonlijke ontwikkeling van de tiener staat centraal in het onderwijs.
6. Bieden van een alternatief voor tieners die niet passen in het huidige onderwijs.

 
Hoe organiseer je de start van een tienerschool?
Geen masterplan. Gebruik de actiebenadering waarin je leert door te doen. De dialoog tussen tieners, coaches, experts en ouders is leidend. Definieer de leerdoelen en de belangrijkste principes. Samen creëer je een nieuwe leeromgeving. Neem een half jaar om je te oriënteren, bijvoorbeeld bij bestaande tienerscholen. Bepaal de richting, de doelen, de locatie, de financiering en maak een projectplan. Gebruik het tweede half jaar om het eerste jaar van de tienerschool voor te bereiden en de tienerschool te presenteren aan nieuwe tieners en hun ouders.
Om de kanteling van het onderwijs en het leren te bewerkstelligen is een detoxificatie proces nodig. Tiener, coach, expert en ouders moeten de tijd nemen om zich los te maken van het oude onderwijssysteem. Er is behoefte aan ruimte voor zelfsturing. Er zal een reflex zijn bij coaches en experts om te doceren, om leerlingen leerstof aan te bieden en hen ‘te helpen’. De reflex van de tieners zal zijn om af te wachten tot het onderwijs hem of haar wordt gebracht. Voordat je het weet spelen we ‘school’, zoals in oude tijden. Er is een noodzaak om het klaslokaal te openen, om je geest te openen voor nieuwe manieren van denken, om je hart te openen voor een nieuwe vorm van samenwerking met anderen en om je wil te openen om te zien wat de zich ontplooiende tiener en de zich ontvouwende samenleving nodig heeft in termen van onderwijs.
De start zal een blanco vel zijn. Je stapt op een groot open en onbekend terrein. Alleen als je op deze wijze begint kan de kanteling plaats vinden en kun je echt luisteren naar de leerbehoefte van tieners. De start zal een reflectie zijn op wat tieners nodig hebben in de omgang met zichzelf de ander en de wereld. Het zal een reis zijn naar alle mogelijkheden die de wereld biedt. Er zullen mindfull momenten zijn om te bezinnen, te reflecteren en te herstarten. De leervraag van de tieners en de leerdoelen zullen leidend zijn. Het is aan te bevelen om regelmatig dialogen te hebben met de partners over het leerproces en om een onafhankelijk onderzoek te straten om verantwoording af te kunnen leggen over de resultaten van deze nieuwe manier van onderwijs.

Bestuur en financiën
Er is een mogelijkheid om een privé school of een nieuwe door de overheid gefinancierde school te starten. Het zal echter veel energie vergen om een licentie te krijgen van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en wetenschappen. Het is eenvoudiger om te starten met bestaande schoolbesturen. Nieuwe tienerscholen worden overwegend bestuurd door een bestuur primair onderwijs en een bestuur voortgezet onderwijs. Dit is de consequentie van de wet op het onderwijs, waar tieners of in het primair onderwijs of op het voortgezet onderwijs ingeschreven moeten staan. De besturen combineren hun financiële middelen en hun professionals in een nieuwe organisatie waarin basisschoolleerkrachten met docenten uit het VO samen het tieneronderwijs creëren en uitvoeren. Een leidinggevende is parttime aangesteld om de tienerschool te coördineren. Extra financiering is gevonden bij regionale en lokale autoriteiten, nationale fondsen om de overgang PO-VO te verbeteren, bij fondsen voor de ontwikkeling van leerkrachten en fondsen voor tieners met specifieke leerbehoeften. De meeste nieuwe tienerscholen faciliteerden meerdere leerkrachten voor een half jaar een halve dag per week om de start voor te breiden.

Grote stappen om een tienerschool te starten

1. Vind partners onder de schoolbesturen van primair en voortgezet onderwijs om een tienerschool te starten of creëer een nieuwe school en een nieuw bestuur.
2. Breng geïnteresseerde ouders, tieners, leerkrachten PO en VO en andere mogelijke partners samen om: - de leerdoelen en de belangrijkste principes te bepalen. Je kunt de 14 uitdagingen van het tieneronderwijs als leidraad nemen.

    - de doelgroep, de doelen, de waarden en de locatie vast te stellen,.

     - de extra financiering te regelen en.

      - een projectplanning te maken..

3. Neem een half jaar om te beslissen over de opzet van de tienerschool in grote lijnen. Investeer het tweede half jaar in leerkrachten PO en VO om de start van de tienerschool voor te bereiden..

4. Organiseer onderzoek om de effectiviteit van tieneronderwijs te meten om het proces te kunnen begeleiden..

Eerste stap: Ontmoet potentiële partners, brainstorm over de kansen en mogelijkheden van tieneronderwijs. Creëer en vind enthousiasme en een pioniersmentaliteit..

5.2 Voer tieneronderwijs in op een bestaande school.

Moeten we wachten met tieneronderwijs tot we een kans krijgen om een nieuwe school te starten? Nee! Natuurlijk zou het makkelijker zijn om helemaal opnieuw te starten. Echter, ook in je huidige team kun je het onderwijssysteem veranderen, ruimte maken voor persoonlijke ontwikkeling, tieners het stuur geven over hun onderwijs en je eigen rol veranderen in die van coach. Alle leerkrachten en docenten zouden zich achter deze omslag moeten scharen. Sommige mogen minder enthousiast zijn, maar ze moeten zich minstens aanpassen aan de nieuwe doelen en de nieuwe manier van lesgeven.
Startpunt zal zijn het geheel van doelen die je met tieners wilt bereiken. Dat is de basis voor de betrokkenheid en de verandering. Definieer de doelen opnieuw met je team, met de tieners en met de ouders. Start met projecten om te experimenteren, ontwikkel een assessment, implementeer een persoonlijk ontwikkelingsmap, een portfolio of een onderdeel zoals een challengedag. Veel scholen hebben al onderdelen van deze nieuwe aanpak geïmplementeerd.
Nadeel blijft dat tieners dan nog steeds lessen moeten volgen die van buiten naar binnen werken, waar de leerstof centraal staat. Blijf in dialoog met andere docenten. Hou in gedachte dat deze benadering het meest effectief is wanneer je een rooster en benadering in zijn geheel implementeert. In de tussentijd kun je experimenteren, ervaringen opdoen en vertrouwen winnen om de verandering naar tieneronderwijs volledig door te zetten.

Grote stappen naar een nieuwe benadering in een bestaande school

1. Laat je inspireren door goede voorbeelden van tienerscholen te bezoeken. Creëer een pilot-team..
2. Stel leerdoelen en experimenten vast. Deel de resultaten met collega’s.

Eerste stap: start een dialoog met docenten, leerkrachten, tieners en ouders over de uitdagingen van het tieneronderwijs

5.3 Benader de overheid om de noodzakelijke veranderingen voor tieneronderwijs door te voeren in de wet en het systeem.

Tieneronderwijs zou baat hebben bij veranderingen in de benadering en wetgeving van de overheid van het onderwijs. De volgende maatregelen zouden genomen moeten worden:
1. De leeftijd waarop tieners geselecteerd worden op onderwijsniveau zou uitgesteld moeten worden van groep 8 naar groep 10. In deze fase van het onderwijs zou er geen verplichting moeten zijn van een tweede of derde vreemde taal.
2. In plaats van de Cito-toets eind groep 8, zou scholen de verantwoordelijkheid gegeven moeten worden om een monitorsysteem te introduceren waarmee de vorderingen van tieners wordt gevolgd. Dit systeem zou gebruikt moeten kunnen worden om individuele en collectieve onderwijstrajecten te evalueren en aan te passen.
3. Maak geïntegreerde financiering van tieneronderwijs mogelijk. Zorg dat de ouders hun tiener maar bij één onderwijsorganisatie hoeven in te schrijven.
4. Kom gelijke arbeidsvoorwaarden overeen voor coaches en experts van tieneronderwijs, bij voorkeur integratie van de collectieve arbeidsovereenkomsten van PO en VO personeel.

Grote stappen om veranderingen in het overheidsbeleid mogelijk te maken.

1. Laat de noodzaak van effectief tieneronderwijs en de voordelen voor de samenleving zien.
2. Creëer en promoot goede voorbeelden.
3. Zorg dat je standpunt bekend wordt bij de beleidsmakers en in het maatschappelijke debat.

Eerste stap: Wordt het eens over de veranderingen die noodzakelijk zijn in wet- en regelgeving om tieneronderwijs mogelijk te maken en draag ze uit.

5.4 Maak een lerarenopleiding die opleidt tot coach en expert in het tieneronderwijs